Τομέας Οικολογίας & Περιβάλλοντος

Το περιβάλλον σήμερα αποτελεί θέμα μείζονος σημασίας και πρώτη προτεραιότητα για κάθε άνθρωπο. Δεν είναι ένα πρόβλημα που θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε μόνο μακροπρόθεσμα, αλλά άμεσα πρέπει να ενημερωθούμε, να ευαισθητοποιηθούμε και να δράσουμε. Η περιβαλλοντική υποβάθμιση, η εξάντληση του φυσικού κεφαλαίου της γης και η διατάραξη του οικολογικού ισοζυγίου στον πλανήτη, αποτελούν αδιαμφισβήτητα τις ορατές επιπτώσεις μιας άφρονης πολιτικής επιλογής χωρίς κάποια περιβαλλοντική συνείδηση και κατά συνέπεια χωρίς πραγματική φροντίδα για την ουσιαστική ποιότητα ζωής του πολίτη.
Η έλλειψη εμπεριστατωμένης ενημέρωσης του κοινού, η έλλειψη συστηματικών ελέγχων των ρυπογόνων εστιών (αυτοκίνητα, εργοστάσια κλπ), η μη φιλική προς το περιβάλλον διαχείριση των απορριμμάτων και η ανεπάρκεια των δικτύων βιολογικών καθαρισμών, η έλλειψη ουσιαστικής προστασίας των δασικών και θαλάσσιων περιοχών καθώς και η ανεξέλεγκτη δόμηση αποτελούν κάποια από τα “αγκάθια” στην πολιτική απέναντι στο περιβάλλον.
Το μοντέλο της Βιώσιμης Ανάπτυξης έρχεται να προτείνει μια ανάπτυξη με ισόρροπη έμφαση τόσο στην οικονομία, με προτεραιότητα την κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή, όσο και στην περιβαλλοντική προστασία και προβάλλει σήμερα ως η μόνη εναλλακτική πολιτική προοπτική για το μέλλον, μέλλον που για να είναι βιώσιμο και ρεαλιστικό, πρέπει να είναι συνυφασμένο με μια ελεγχόμενη οικονομική ανάπτυξη με ηπιότερα χαρακτηριστικά, συμβατή όμως σε κάθε περίπτωση με τη φέρουσα ικανότητα της γης και τα περιβαλλοντικά όρια.
Είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι σε όλες τις σύγχρονες κοινωνίες η οικονομική ανάπτυξή τους στηρίζεται στα ενεργειακά αποθέματα, που μπορούν να εξασφαλίσουν. Η επάρκεια ενεργειακών αποθεμάτων μεταφράζεται σε επάρκεια καταναλωτικών αγαθών, σε πωλήσεις - εξαγωγές - εθνικό εισόδημα και κατ’ επέκταση σε ευμάρεια του κοινωνικού συνόλου, εφόσον βέβαια οι πολιτικές δομές το επιτρέπουν.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα, που λόγω της γεωγραφικής της θέσης, θα μπορούσε κάλλιστα να πρωτοπορεί στην παραγωγή διαφόρων μορφών ανανεώσιμης ενέργειας (αιολική, γεωθερμική, ηλιακή, παλλιριακή), ικανών όχι μόνον να την καταστήσουν σε σημαντικό βαθμό ενεργειακά ανεξάρτητη, αλλά και για να δημιουργηθούν προϋποθέσεις οικονομικής εκμετάλλευσής τους (βλ. εξαγωγές κλπ). Δυστυχώς όμως δεν υπάρχει κάποιος ουσιαστικός σχεδιασμός για την ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας ούτε βέβαια για την ανάπτυξη έρευνας γύρω από αυτές, ώστε να βελτιστοποιηθεί η ορθολογική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων αλλά και η παραγωγή εξαγώγιμης τεχνογνωσίας.

Τελικά η φυσική μας κληρονομιά, θα πρέπει να ξαναγίνει το μεγάλο μας πλεονέκτημα. Αυτό σημαίνει ολοκληρωμένη ανάπτυξη της υπαίθρου προς όλες τις κατευθύνσεις, κατάλληλα προσαρμοσμένες, ώστε να είναι συμβατές με τα φυσικά χαρακτηριστικά της ελληνικής γης. Έτσι θα πρέπει να αναζητηθούν νέες, εναλλακτικές ή και συμπληρωματικές παραγωγικές δραστηριότητες, οι οποίες θα μπορέσουν να συντηρήσουν οικονομικά τον πληθυσμό της υπαίθρου και να εμποδίσουν την εγκατάλειψή της. Η πλούσια ελληνική φύση, με την εξαιρετικά σπάνια βιοποικιλλότητα, μπορεί επίσης να αποτελέσει τόπο επενδύσεων, μέσω της ανάπτυξης οικοτουριστικών και αγροτοτουριστικών δραστηριοτήτων.
Επιπλέον θα πρέπει να γίνει λόγος τόσο για τη δόμηση όσο και για την κατασκευή. Έχουμε φτάσει στο σημείο τα μεγάλα αστικά κέντρα να έχουν έλλειψη πρασίνου, έλλειψη χώρων εκτόνωσης, ουσιαστικά έλλειψη επαφής των κατοίκων με το περιβάλλον. Η ευαισθητοποίηση των πολιτών για όλα αυτά τα κρίσημα προβλήματα της καθημερινότητας που άπτονται της ποιότητας ζωής παραμένει αναιμική και αποσπασματική, αν και σίγουρα καλύτερη σε σχέση με το παρελθόν. Επομένως πρέπει να γίνει επαναπροσδιορισμός όλων των όρων δόμησης καθώς και ανάπτυξη έρευνας αλλά και εφαρμογής για κατασκευές που να μη προσβάλλουν την αισθητική στο χώρο αλλά και να μην επιβαρύνουν το περιβάλλον. Πρέπει να εφαρμοστούν μελέτες για τη εξοικονόμηση της ενέργειας που δαπανάται στα κτίρια. Αυτό σημαίνει βιώσιμος και ρεαλιστικός τρόπος ζωής, όπου η ανάπτυξη να προσαρμόζεται στη φύση και όχι το αντίθετο.
Εν κατακλείδει στόχοι μας πρέπει να είναι η προώθηση της ουσιαστικής και ολοκληρωμένης προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών και βιοτόπων, η προώθηση των αρχών της αειφόρου ανάπτυξης, και η επεξεργασία και προώθηση νέων πολιτικών για την προστασία του περιβάλλοντος.

Λίνα Μανή